ano ano ang mga programang pang ekonomiya
Clipping is a handy way to collect important slides you want to go back to later. Ang kapital at lupain ay itinatakda ng estado at ang galaw ng trabaho ay labis na nililimitahan. Do not sell or share my personal information, 1. kalagayan ng impormal na sektor sa bansang pilipinas at epekto nito sa pagko Sama samang pagkilos para sa pambansang kaunlaran, Impormal na-sektor-for-presentation-inset, D' NEW VICTORIA SCHOOL FOUNDATION OF THE PHILIPPINES INCORPORATED, Modyul 18 ang pilipino sa pambansang kaunlaran, Qtr4module2marielaptffinallmnov29 130929233150-phpapp01, Aralin 19 ang pagtataguyod sa kaunlaran ng isang bansa, aralin3-ibat-ibangsistemangpang-ekonomiya-210908020410.pdf, Q3 ARALIN 4 ANG NINGNING AT ANG LIWANAG.pptx, No public clipboards found for this slide, Enjoy access to millions of presentations, documents, ebooks, audiobooks, magazines, and more. Magkakaiba ang pananaw at damdamin ng mga tao ukol sa globalisasyon: may mga nag-iisip na nakakatulong ito sa lahat ng mga tao, habang may mga nag-iisip na nakapipinsala ito sa karamihan. Instant access to millions of ebooks, audiobooks, magazines, podcasts and more. [8] Bagaman maraming indibiduwal ang gumagamit ng salitang ito, marami ring kahulugan ang naging batayan nito at karamihan sa mga eksperto ay may sari-saring mga pagkakaunawa at pagkakaintindi sa totoong aspeto ng globalisasyon. Pagbasa ng Teksto. Gender and Sex: What is the Difference Between. Milyon-milyong mga tao ang nasawi at nasira ang karamihan sa mga estruktura at transportasyon ng mga tao. 1.2 Pasismo. GROUP 2: Picture Analysis - Gamit ang larawan ng mickey mouse money, isulat kung ano ang naging halaga ng perang ito sa mga Pilipino. [5] Ang mabilis na pag-kalat ng hangin ay ang pag-gawa ng lupa, Ang salitang "globalisasyon" ay nagmula sa wikang Kastila na "globalizacin" na nangangahulugang "isang proseso kung saan ang mga ekonomiya at merkado, na may pag-unlad ng mga teknolohiya sa komunikasyon, ay nakakakuha ng isang pandaigdigang sakop, upang mas lalo silang umasa sa mga panlabas na merkado at mas mababa sa pagkilos ng pagkontrol ng mga pamahalaan". Ang pinakahuli na isang halong ekonomiya ay naglalaman naman ng mga elemento ng parehong kapitalismo at sosyalismo na nangangahulugang isang nakabatay sa pamilihang ekonomiya na may iba ibang digri ng sentral na pagpaplano ng pamahalaan at pag-aari ng estadong mga negosyo. [9] Nagmula ang mga salita sa wikang Latin na "globs", nangangahulugang bola o bilog na anyong katawan na tumutukoy sa daigdig, at idinargdag ang -syon (Tagalog) /-cin (Kastila) na tumutukoy sa proseso ng paglikha o ang pagkakaroon nito. Sa isang command economy, malaking bahagi ng ekonomiya ay kontrolado ng isang sentralisadong gobyerno. Halimbawa ay ang pagpapasa ng batas ng pamahalaan upang magkaroon ng regulasyon sa kalakalan at monopoly. Nang matapos ang digmaan, muling pinaigting ang relasyon sa pamahalaan ng mga bansa. Kinabibilangan ito ng halos lahat ng mga bansa at nakapagtala ng malaking sira sa kabuhayan at ekonomiya. It appears that you have an ad-blocker running. Ang unti-unting mga pagbabago patungo sa liberalisasyon sa mga bansang Europa. Ito ay nilagdaan noong Disyembre 11, 1997 at pormal na ipinatupad noong Hunyo 3, 1998. Malaki ang naging epekto ng pagbagsak ng pader ng Berlin at ang pagguho ng Unyong Sobyet sa pagtatapos ng ika-20 na siglo. Patakaran at Programa 2. Ang layunin ng Merkantilismo ay magkaroon ng balance sa pangangalakal na magdadala ng ginto. Activate your 30 day free trialto continue reading. Mas napabilis nito ang pakikipagsapalaran ng mga indibidwal sa isa't isa at nakakapagbigay ng kakayahang matapos ang trabaho kahit saan sa mundo. Ano ang World War I(WWI) at ang mga Sanhi nito? The SlideShare family just got bigger. Clipping is a handy way to collect important slides you want to go back to later. 8550 (An Act Providing for the Development, Management and Conservation of Fisheries and Aquatic Resources. Madalas ang sistema na ito ay makikita sa mga rural na lugar kung saan ang agrikultura ang pangunahing kabuhayan. Ang terminong pamilihang itim(black market) ay tumutukoy sa isang spesipikong pangilalim na hanay ng ekonomiyang inpormal. Nilinaw na nito nang kaunti ang isyu, ngunit ang totoo ay maraming konsepto tungkol sa ekonomiya. Enjoy access to millions of ebooks, audiobooks, magazines, and more from Scribd. Noong Ika-2 dantaon BCE hanggang Ika-18 dantaon, namayagpag ang Silk Road na kumokonekta sa malaking bahagi ng Asya, Aprika, at Europa. Walang isang mapagkukunan na handa o autoritatibong naglalarawan ng ekonomiyang inpormal bilang isang unit ng pag-aaral. Sumikat ito noong 16th century sa Western Europe. 6 - St. Lorenzo Ruiz. Isinasalin po ito mula sa artikulo sa wikang Ingles na Globalization. YUNIT III ARALIN 11 - PARAAN NG PAGTATAGUYOD SA EKONOMIYA NG BANSA Nawa'y may natutunan kayo ngaung araw.Manatiling nakatutok para sa mga susunod pang aralin. Ang isang ibinigay na ekonomiya ay resulta ng isang proseso na sumasangkot sa ebolusyong teknolohikal nito, kasaysayan, at panglipunang organisasyon gayundin ang heograpiya nito, pagkakaloob ng natural na mapagkukunan at ekolohiya bilang mga pangunahing paktor. Free access to premium services like Tuneln, Mubi and more. We've encountered a problem, please try again. Pagkaraan ng dekada 1950, naging tanyag ang termino na ginagamit na ng karamihan sa mga pilosopo, ekonomista, siyentipikong panlipunan, at madla. L. Robbins. Ang distribusyon ng yaman ay hindi nahahati ng patas sa mga tao sa lipunan at higit na nakikinabang ang mga taong unang nagtagumpay sa pamilihan. 8435 (Agriculture and Fisheries Modernization Act (AFMA) Batas Republika blg. Ang Merkantilismo ay isang sistemang pang-ekonomiya na naniniwalang ang bansa ay mapayayaman sa pamamagitan ng pagpigil sa pang-angkat at pagsuporta sa pag-export. Ang mga mamamayan ay may kontrol sa mga hindi gaanong importanteng sektor ng ekonomiya tulad ng agrikultura. Ang lahat ng mga propesyon, trabaho, mga ahenteng ekonomiko o mga gawaing ekonomiko ay nag-aambag sa ekonomiya. Ilan sa mga ito ay naging mahalaga para sa pangkabuhayan ng ilang mga bansa at teritoryo gaya na lang sa Irlandya, kung saan naganap ang pinakamalalang kagutuman sa kasaysayan nito matapos magkaroon ng pagkukulang sa mga pananim ng patatas. Ekonomiks 10 - Kalakalang Panlabas ng Pilipinas. Dahil sa primitibong anyo nito, ang traditional system ay mas sustinable kaysa sa ibang sistemang pang-ekonomiya, dahil ang maliit na output ng sistema na ito ay sumisigurado na kaunti lamang ang nasasayang na pinagkukunang yaman para sa produksyon. Tap here to review the details. Enjoy access to millions of ebooks, audiobooks, magazines, and more from Scribd. Bagaman maraming mga iskolar ang nagtataya na ang mga pinagmulan ng globalisasyon ay naganap sa modernong panahon, ang iba ay nakabatay sa kasaysayan bago pa man ang Europeong Panahon ng Pagtuklas at paglalakbay sa Bagong Mundo. Ngayon, isa na ito sa mga pinaka-importanteng kanal at daanang pangkaragatan na may taunang tala ng 12% ng pagdaloy ng pandaigdigang kalakalan. Dahil dito, ang pagluluwas ng mga kalakal ay halos dumoble mula sa 8.5% ng kabuuang mga produkto ng buong mundo noong 1970 hanggang 16.2% noong 2001. Looks like youve clipped this slide to already. "Studying Globalization: Methodological Issues". Sa mixed economy pinagsasama ang mga magagandang aspeto ng command economy at market economy. Ang terminong "inpormal na sektor" ay ginagamit sa maraming mga sinaunang pag-aaral at karamihang napalitan sa mas kamakailang mga pag-aaral na gumagamit ng mas bagong termino. (adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({}); Ang iyong email address ay hindi nai-publish. Sa parehong oras, responsable din ito sa pagsusuri ng pag-uugali at kilos na ginagawa ng mga tao na may kaugnayan sa kalakal. [21] Sa panahong ito, nasakop na ng Gran Britanya ang malawak na bahagi ng daigdig at nakapagsimula ng Rebolusyong Industriyal. Data for the year 2011", "2011 GDP (PPP) for the world and the European Union", "International Monetary Fund, World Economic Outlook Database, September 2011: Nominal GDP list of countries. Noong panahong Helenistiko, nagkaroon ng malawakang ugnayan sa ilang bahagi ng Dagat Mediteraneo kung saan nagpapalitan ang mga tao ng metal, kalakal, at mga kaisipang matematika at pang-agham. Ito ay nagdudulot ng hindi pagkapantay-pantay sa lipunan. Naging malaking bahagi rin ng globalisasyon ang pagbubukas at pag-unlad ng mga ruta kung saan mapapadali ang pagpapalitan ng mga produkto. Gi nawa i t o par a mapal akas ang kapakanan ng magsasaka at mahi hi r ap sa kanyunan. Komunikasyon ng data: Ang data ay hindi maiparating sa mga third party maliban sa ligal na obligasyon. Ngunit ang isa sa malaking kahinaan nito, ito ay nagiging daan upang maipon ang yaman sa iilang tao lamang sa lipunan. Ang sumunod na humalili sa GATT, ang Kapisanan ng Pandaigdigang Kalakalan (Ingles: World Trade Organization; WTO), ay nagbigay ng isang pagbabalangkas para sa pakikipag-usap at pag-pormal sa mga kasunduan sa kalakalan at proseso ng paglutas sa hindi pagkakaunawaan ng dalawa o higit pang mga panig. Inihanda ni: Angel G. Bautista Mga Patakaran at Programang Pangkabuhayan ng Pamahalaan. . Noong 1914, nang sumiklab ang Unang Digmaang Pandaigdig, humantong sa isang krisis ang mundo pati na rin ang pakikisalamuha ng bawat bansa sa isa't isa. Ang pamahalaan ay hindi nakikialam sa ekonomiya. Ang salitang "globalisasyon" ay madalas na tumutukoy sa pagbabago ng mundo at sa paglaganap ng mga panlipunang pangyayari. Ayon sa batas na ito, ang National Commission on the Role of Filipino Women (NCRFW) ay naging Philippine Commission on Women. Lourdes, Benera; Gunseli, Berik; Maria S., Floro (2016). :)-----------------------------------ARALING PANLIPUNAN 4Reference: Araling Panlipunan 4 (Kagamitan ng Mag-aaral)Yunit III Aralin 1 - Ang Pambansang Pamahalaan at Kapangyarihan ng Sangay Nito - https://youtu.be/IhrbGJwUzW0Yunit III Aralin 2 - Mga antas ng Pamahalaan - https://youtu.be/T5nzP7mK9goYunit III Aralin 3 - Ang mga Namumuno sa Bansa - https://youtu.be/HQJJfax9l0sYunit III Aralin 6 - Epekto ng Mabuting Pamumuno sa Pagtugon ng mga Pangangailangan ng Bansa - https://youtu.be/SJTrKxDvPZQYunit III Aralin 8 - Mga Programang Pangkalusugan - https://youtu.be/m7ZndbBfpNMYunit III - Aralin 9 - Mga Programang Pang Edukasyon - https://www.youtube.com/watch?v=pWAqNliEp1UYunit III - Aralin 10 - Mga Programang Pangkapayapaan - https://youtu.be/yhWhZ7muwksYunit III - Aralin 11 - Paraan ng Pagtataguyod sa Ekonomiya ng Bansahttps://youtu.be/fzufreHuhig Ang kanyang pamumuno sa kanyang nasasakupan ay may disiplina, sa madaling salita istrikto ang kanyang pamumuno, tulad ni Adolf Hitler. Walang mga tubo, dibidende, interes o renta. Ang kahulugan ng ekonomiks na iyon ay kilala ngayon bilang mga klasikal na ekonomiya, at ito ay dahil ngayon maraming mga alon sa ekonomiya. By accepting, you agree to the updated privacy policy. Ang mga rebolusyon noong 1989 at ang kaisipang liberalisasyon ay napalawak sa maraming bahagi ng mundo na nagresulta sa pagpapabuti ng pandaigdigang ugnayan. Buong landas sa artikulo: Pananalapi sa Ekonomiya Pangkalahatang ekonomiya Ano ang ekonomiya. Ang Republic Act 9710 o kilala din sa tawag na Magna Carta of Women ay isang batas para sa proteksyon ng karapatan pantao ng mga kababaihang Pilipino at naglalayon na tanggalin ang lahat ng uri ng diskriminasiyon, lalo na, Read More Ano ang Magna Carta of Women?Continue, Language(by Gtranslate): Cebuano Chinese (Simplified) English Filipino Hindi Portuguese Russian Spanish Ang Sociological Imagination Lahat ng tao sa lipunan ay nakakaranas ng problema sa buhay, ito ay maaaring kawalan ng trabaho, problema sa kalusugan, kakulangan ng edukasyon, bisyo at iba pa. Madaling sabihin na ang mga problema na ito ay mga personal na isyu lamang, Read More Perspektibo sa Kontemporaryong Isyu: Sociological ImaginationContinue, Language(by Gtranslate): Cebuano Chinese (Simplified) English Filipino Hindi Portuguese Russian Spanish Maraming rason kung bakit nagsimula ang Unang Digmaang Pandaigdig (WWI). Sa pangkalahatan, sa loob ng ano ang ekonomiyang matatagpuan mo: Mas malinaw ba sa iyo kung ano ang ekonomiya? Noong 1492, nang unang lumapag ang mga Europeo sa Amerika, nagkaroon ng panibagong impluwensiya sa lugar na pinagkukunan din ng mga mineral at trabahador. [28] Ang mga patakarang ito ay mabilis na kumalat sa mga pamahalaang estado at bansa na naging batayan para sa Pandaigdigang Bangko at Pandaigdigang Pondong Pananalapi na ipatupad ang structural adjustment program (SAP) bilang tulong sa mga rehiyong umuunlad pa.[27][29] Kinakailangan ng programang ito ang mga bansang tumatanggap ng tulong pinansiyal na magbukas ng mga merkado nito sa kapitalismo, isapribado ang industriyang pampubliko, payagan ang malayang kalakalan, putulin ang mga serbisyong panlipunan tulad ng pangangalaga sa kalusugan at edukasyon, at payagan ang malayang paggalaw ng mga naglalakihang multinasyunal na korporasyon.[30]. Unang na-post ang blog na ito noong March 13, 2020 at na-update noong April 3, 2020 upang ipakita ang bagong information. Kung pupunta tayo sa RAE at hanapin ang term na ekonomiya, ang kahulugan na ibinibigay sa amin ay ang mga sumusunod: "Agham na pinag-aaralan ang pinakamabisang pamamaraan upang masiyahan ang materyal na mga pangangailangan ng tao, sa pamamagitan ng paggamit ng mga kakulangan na kalakal.". Bago pa man magbukas ang Kanal Suez noong 1869, dumadaan ang mga Europeong barko paikot sa kontinente ng Aprika, kadalasan mula sa mga Isla ng Azores o sa Cabo Verde papuntang Cape of Good Hope, at saka lalayag sa Karagatang Indiyano patungong India. Ito ang: Ngayon na mayroon kang kaunting pananaw sa kung ano ang ekonomiya, dapat mong malaman kung ano ang pinagmulan ng term na ito, at kung bakit ito lumitaw. Ang mga konsepto ng ekonomiya ay marami. Ang mikroekonomika ay nakapokus sa indibidwal na tao sa isang ibinigay na lipunang ekonomiko at ang makroekonomika ay tumitingin sa ekonmiya bilang buo(bayan, siyudad, rehiyon). Nasusuri ang mga implikasyon ng globalisasyon sa buhay batay sa mga kalagayang pang-ekonomiya, pangkultura, panlipunan, at pampulitika. [8] Wala ring mga kongkretong pagpapakahulugan sa salitang ito nang idinagdag sa diksyonaryo. Bagaman ang ekonomiyang inpormal ay kadalasang nauugnay sa mga umuunlad na bansa, ang lahat ng mga sistemang ekonomiko ay naglalaman ng ekonomiyang inpormal sa ilang proporsiyon. Tampok na programa ng Apec. Sa ekonomiyang ito, ang lahat ng mga pribadong may ari ng kapital(na tinatawag na kapitalista) at ng lupain(mga may ari ng lupain) ay hindi pinapayagan o pinagbabawalan at ang tanging pinapayagang pribadong pag-aari ay ng mga kalakal ng konsumpsiyon. . Upang mag-ulat ng isang pag-click sa error dito. Huling pagbabago: 11:43, 27 Pebrero 2023. Ito ay tinatawag din na planned economy. Ang ilan ay hanggang sa ikatlong milenyo BC. Huling pagbabago: 10:28, 20 Pebrero 2023. Nang matapos ang digmaan, bumaba nang halos 5% ang GDP ng mundo na isang napakalaking bahagdang pagbagsak sa ekonomiya.[17]. Batas Republika blg. Sa panahong ito, naimbento ang iba't ibang mga kagamitan at modernong transportasyon tulad ng mga tangke, barko, at nuklear. Nabuo ang kasalukuyang kahulugan nito noong ikalawang bahagi ng ika-20 siglo, at naging tanyag na ginamit noong dekada 1990. Ang U.S.Food and Drug Administration ay kumikilos sa iba't-ibang paraan upang mapanatili ang kaligtasan ng mga tao . Nang sakupin at mapagkaisa ni Alejandrong Dakila ang ilang bahagi ng Asya, Ehipto, at Europa noong 326 BCE, napalaganap niya ang mga kultura at mga ideya mula sa Gresya. 7881. Ang ekonomiya ng Pilipinas ay nakasalalay pa rin sa 4.2 milyong mga OFW na nagtatrabaho sa ibang bansa na nagpapadala ng kanilang sahod sa Pilipinas. Ang kapital(puhunan) o trabaho ay maaaring gumalaw ng malaya sa buong mga lugar, industriya at mga negosyo sa paghahanap ng mas mataas na tubo, dibidende, interes, mga kompensasyon at mga benepisyo. Ang pamahalaan ay may maliit na kontrol lamang sa mga pinagkukunang yaman at hindi nakikiaalam sa mga mahalagang bahagi ng produksyon. Sa Wikipedia na ito, ang mga link ng wika ay nasa itaas ng pahina sa may bandang pamagat ng artikulo. Ito ang kaparaanan na ginagamit ng lipunan upang gumawa at mamahagi ng mga produkto at serbisyo.[1]. Temperature Converter and Definition of Temperature. Encarni Arcoya | | Nai-update noong 06/06/2021 17:54 | Pangkalahatang ekonomiya. Kalakalang Panlabas ng ^. Sa paraang ito maraming tao ang magkakaroon ng hanapbuhay. Ilan sa mga tinuturong salik kung bakit nagsimula ang World War I ay ang mga politikal, panteritoryo, at pang- ekonomiyang sigalot sa pagitan sa mga bansa, ang pagsisimula ng militarismo sa Europa, pag-usbong ng, Read More Ano ang World War I(WWI) at ang mga Sanhi nito?Continue, Read More Ano ang Consanguinity at ang mga Degrees of Consanguinity?Continue, Read More Art in the Renaissance PeriodContinue, Read More Temperature Converter and Definition of TemperatureContinue, Read More Ano ang Pagkakaiba ng Gender Identity at Sexual Orientation?Continue, Read More Apat na Yugto ng Disaster Risk Reduction and Management (DRRM) PlanningContinue, Read More Gender and Sex: What is the Difference Between?Continue, This site contains links to the Involve Asia Affiliate, Amazon Affiliate Program, and other affiliate programs. Karamihan sa mga ito ay mga isyu na hindi naranasan ng mga ninuno natin sa mga nakaraang panahon at sa kasalukuyan lamang naging malaking usapin ang mga ito. Isang estadista ng Capiz (sa lungsod na ipinangalan sa kanya nang siya ay mamatay, ang Lungsod ng Roxas), si Roxas ang nagsimulang magtayo ng ekonomiya ng isang bansang winasak ng digmaan.Kaniyang ipinatupad ang ibang pangunahing mga prayoridad ng kaniyang . Noong una, ang Pangkalahatang Kasunduan sa Taripa at Kalakalan (Ingles: General Agreement on Tariffs and Trade; GATT) ay yumayagpag sa mga kasunduan upang alisin ang mga hadlang at paghihigpit sa kalakalan. Click here to review the details. Ang organisasyon ay nagdadaos ng Pagpupulong ng mga Pinunong Ekonomiko ng APEC (AELM), ang taunang pagtitipon na dinadaluhan ng mga puno ng pamahalaan ng mga kasapi ng APEC maliban sa Taiwan na nasa ilalim ng pangalang Chinese Taipei, na may kinatawan na opisyal na pangministeryo nang dahil sa pagpipilit ng Tsina. Pagkakaloob ng mga trabaho sa mga mamamayan DOLE (Department of labor and Employment) 6. Sa kalikasan nito, ito ay kinakailangang mahirap na mapagmasdan, pag-aaralan, ilarawan at sukatin. [31][32] Dahil dito, nanatili ang Estados Unidos bilang ang kaisa-isang tagapagtaguyod ng malayang merkado at nanatili bilang ang pinakamalakas na impluwensiya sa daigdig. A. Marshall. Data for the year 2011", "2011 Nominal GDP for the world and the European Union", "International Monetary Fund, World Economic Outlook Database, April 2012: GDP (PPP) list of countries. at programang pangnegosyo. Babones, Salvatore (2008). 1. Kaya ang ekonomiyang inpormal ay hindi kasma sa GNP ng pamahalaang ito. MGA PROGRAMANG PANG-EKONOMIYA Layunin ng estado na mabigyan ang bawat mamamayan ng makatwiran at pantay na pagkakataon, kita, at kayamanan, alinsunod sa mithiin ng pambansang ekonomiya. By whitelisting SlideShare on your ad-blocker, you are supporting our community of content creators. Ano ang produkto ng . Some of our partners may process your data as a part of their legitimate business interest without asking for consent. Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya, Itago/Ipakita ang talaan ng mga nilalaman, https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sistemang_pang-ekonomiya&oldid=1945906, Lisensyang Creative Commons Attribution/Share-Alike. [33] Naging laganap ang sakop ng makabagong teknolohiya sa buhay ng karamihan kaya ito ay naging makabuluhan sa pangkalahatang antas ng pag-unlad. Sumunod naman ay ang mga salita at bilang na galing pa sa wikang espanyol na hanggang ngayon ay ginagamit pa din natin. Ang paglago ng ekonomiya ng Pilipinas ay nasa 4.54 %. Layunin nito ang 8178. We've encountered a problem, please try again. Naipahahayag ang saloobin tungkol sa epekto ng globalisasyon sa pamamagitan ng pagsagawa ng malikhaing pamamaraan/awtput. You can read the details below. Ang regulasyon ng pamilihan ay nagmumula sa mga mamimili at sa epekto ng paggalaw ng supply at demand. Ang mga paktor na ito ay nagbibigay ng konteksto at nagtatakda ng mga kondisyon at parametro kung saan ang ekonomiya ay gumagana. Sa sistemang sosyalismo, ang mga pangunahing gawain o industriya at ang gamit sa produksiyon ay pag-aari ng pamahalaan. *Ito ay naging batas noong Pebrero 7, 1995 at kinilala bilang National Health Insurance Act of 1995. Nakatulong nang malaki sa pag-iral ng globalisasyon bilang penomenon ang paglago ng teknolohiya, gaya ng mga makabagong kasangkapang pangkomunikasyon (gaya ng smart phones), pantransportasyon (gaya ng eroplano), computer at internet, at application ng mga ito.
ano ano ang mga programang pang ekonomiya